पोलीस वृत्त ऑनलाईन: नेपाळमध्ये सुरू असलेल्या जनआंदोलनाने मंगळवारी भीषण वळण घेतलं. माजी पंतप्रधान झलानाथ खनाल यांच्या पत्नी रजयलक्ष्मी चित्रकार यांचा जिवंत जळून मृत्यू झाला. राजधानी काठमांडूतील डल्लू परिसरातील त्यांच्या निवासस्थानी हे धक्कादायक प्रकरण घडलं.
मिळालेल्या माहितीनुसार, आंदोलकांनी त्यांच्या घरावर हल्ला चढवला आणि चित्रकार यांना आत अडकवून घर पेटवून दिलं. तातडीने त्यांना किर्तीपूर बर्न हॉस्पिटलमध्ये दाखल करण्यात आलं, मात्र उपचारादरम्यान त्यांचा मृत्यू झाला, असं कुटुंबीयांनी सांगितलं.
हे हिंसक आंदोलन मुळात सरकारने सोशल मीडियावर घातलेल्या बंदीविरोधात सुरू झालं होतं. Facebook, X (पूर्वीचं Twitter) आणि YouTube यांसारख्या प्रमुख सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्म्सवर बंदी घालण्यात आली होती. कंपन्यांनी सरकारकडे नोंदणी केली नसल्यामुळे ही कारवाई करण्यात आल्याचं सांगण्यात आलं. काही वेळाने बंदी मागे घेण्यात आली, मात्र प्रत्युत्तरादाखल लोकांचा रोष आणखी तीव्र झाला.
राजीनामा देण्यापूर्वीच आंदोलकांनी पंतप्रधान के. पी. शर्मा ओली यांच्या घरावरही हल्ला करून ते पेटवून दिलं. वाढत्या असंतोषामुळे अखेर ओली यांनी मंगळवारी तडकाफडकी राजीनामा दिला. त्याचवेळी, अर्थमंत्री बिष्णुप्रसाद पौडेल (६५) यांना काठमांडूच्या रस्त्यांवर आंदोलकांनी मारहाण केली. सोशल मीडियावर व्हायरल झालेल्या व्हिडिओंमध्ये त्यांना लाथाबुक्क्यांनी मारताना दिसत आहे.
या आंदोलनात पोलीस गोळीबारात आतापर्यंत १९ जणांचा मृत्यू झाला असल्याचं स्थानिक अहवालात म्हटलं आहे. आंदोलकांनी संसद भवन, अनेक नेत्यांची घरं आणि सरकारी इमारती जाळून टाकल्या आहेत. काठमांडू विमानतळ बंद करण्यात आला असून, लष्कराच्या हेलिकॉप्टर्सद्वारे मंत्र्यांना सुरक्षित स्थळी हलवण्यात आलं आहे.
‘Gen Z प्रोटेस्ट’: भ्रष्टाचार, नातेसंबंधांवरील राजकारण, बेरोजगारीवर रोष
या आंदोलनाला ‘Gen Z प्रोटेस्ट’ असं नाव देण्यात आलं आहे. तरुणांचा संताप केवळ सोशल मीडियावरच्या बंदीपुरता मर्यादित नसून, नेपाळमधील राजकीय भ्रष्टाचार, नातेसंबंधांवर आधारित राजकारण (‘Nepo Kids’), आर्थिक विषमता आणि बेरोजगारी या मुद्द्यांवर केंद्रित आहे. नेत्यांची मुलं ऐशआरामात जगतात, तर सामान्य तरुणांना रोजगारासाठी झगडावं लागतं, असा ठपका या चळवळीतून ठेवण्यात आला आहे.
भारत सरकारची सूचना
नेपाळमधील अस्थिरतेच्या पार्श्वभूमीवर भारत सरकारने आपल्या नागरिकांना सध्या नेपाळ प्रवास टाळण्याचा सल्ला दिला आहे. तसेच Air India, IndiGo आणि Nepal Airlines यांनी मंगळवारी दिल्ली–काठमांडू या मार्गावरील सर्व उड्डाणे रद्द केली आहेत..
